Trudne negocjacje

Nowe zasady zadłużenia dla UE są gotowe do podjęcia decyzji

Redukcja zadłużenia poszczególnych państw UE ma stać się bardziej elastyczna. Stabilność Unii ma być jednak utrzymana przy pomocy ważnych mechanizmów ochronnych.

(Bild: Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio - stock.adobe.com)

W sobotę wieczorem przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i rządów państw członkowskich osiągnęli porozumienie w sprawie nowych zasad zadłużenia dla UE. Ostateczna decyzja powinna być już tylko formalnością. Podczas trudnych negocjacji osiągnięto kompromis między krajami, które nalegały na złagodzenie zasad, a tymi, które opowiadały się za bardziej rygorystycznym kursem, w tym Austrią.

Porozumienie znacznie poprawi Pakt Stabilności i Wzrostu oraz zapewni skuteczne i obowiązujące zasady dla wszystkich krajów UE, wyjaśnił belgijski minister finansów Vincent Van Peteghem w imieniu belgijskiej prezydencji w Radzie. 

Zasadniczo w UE obowiązuje zasada, że poziom zadłużenia państwa członkowskiego nie może przekraczać 60 procent produkcji gospodarczej. Ponadto deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych - tj. różnica między dochodami a wydatkami budżetu publicznego, która jest pokrywana głównie z pożyczek - musi być utrzymywany poniżej trzech procent produktu krajowego brutto (PKB).

Zasady zadłużenia zawieszone z powodu koronawirusa i wojny na Ukrainie
Krytycy od dawna uważali poprzedni zestaw zasad monitorowania i egzekwowania tych wymogów za zbyt skomplikowany i zbyt rygorystyczny. Ze względu na kryzys związany z koronawirusem i konsekwencje rosyjskiego ataku na Ukrainę, został on ostatnio nawet całkowicie zawieszony. W szczególności w 2020 r. deficyty w prawie wszystkich krajach UE znacznie przekroczyły poziom trzech procent.

Podczas pandemii koronawirusa Komisja była zmuszona zawiesić unijne przepisy dotyczące zadłużenia.

(Bild: APA/ROLAND SCHLAGER)

Obecne plany reform obejmują większe uwzględnienie indywidualnej sytuacji krajów przy ustalaniu celów UE w zakresie redukcji nadmiernych deficytów i zadłużenia. Jednocześnie mają istnieć jasne minimalne wymagania dotyczące redukcji wskaźników zadłużenia dla krajów o wysokim zadłużeniu.

Elastyczny okres spłaty dla wiarygodnych planów restrukturyzacji
Przewiduje się również, że kraje naruszające trzyprocentowy limit deficytu powinny osiągnąć roczną poprawę strukturalną o co najmniej 0,5% PKB. Jednak przeciwnikom bardzo surowych zasad udało się zapewnić, że wzrost płatności odsetek jest również brany pod uwagę. Jeśli państwa członkowskie przedstawią wiarygodne plany reform i inwestycji, które poprawią odporność i potencjał wzrostu, powinno być również możliwe przedłużenie okresu redukcji zadłużenia.

Magnus Brunner, minister finansów (ÖVP)

(Bild: REUTERS)

Osiągnięte obecnie porozumienie opierało się na propozycjach reform ze strony Komisji Europejskiej, które były krytykowane w szczególności przez Niemcy jako zbyt daleko idące osłabienie Paktu Stabilności. Austriacki minister finansów Magnus Brunner również opowiadał się za "ścisłymi, egzekwowalnymi i jasno określonymi zasadami zadłużenia". Po miesiącach negocjacji rządy państw członkowskich UE uzgodniły zatem szereg zmian.